Cykl życia włosa dzieli się na trzy fazy: anagen czyli najsilniejszy okres wzrostu, katagen czyli okres przejściowy oraz telogen czyli faza spoczynku. Anagen jest najdłużej trwającym, bo aż 4–6 lat, oraz najintensywniejszym okresem wzrostu włosa. W tej fazie najczęściej znajduje się 80–90% włosów. Łysieniem anagenowym, zwanym również łysieniem dystroficznym nazywa się częściową lub całkowita utratę wlosów bedących w fazie wzrostu. Łysienie anagenowe dotyczy zarówno osób starszych, jak i młodszych. Najczęstszą przyczyną łysienia dystroficznego jest czynnik drażniący, który wpływa na osłabienie włosów będących w fazie anagenu, a w efekcie na ich wypadanie. W przypadku tego rodzaju łysienia włosy odrastają po wyeliminowaniu szkodliwych czynników.
Łysienie anagenowe — objawy
Łysienie anagenowe objawia się wyraźnie słabszymi, cienkimi i nieestetycznie wyglądającymi włosami oraz ich nadmierną utratą włosów. Łysienie dystroficzne najczęściej diagnozuje się przy pomocy trichogramu, który pozwala określić ilość włosów znajdujących się w danej fazie. Za prawidłowy wynik przyjmuje się:
- 66–96 % włosów w fazie anagenu,
- 6% włosów w fazie katagenu,
- 2–18% włosów w fazie telogenu.
Nieprawidłowy wynik badania trichogramem jest jedną z metod diagnostyki łysienia anagenowego. Łysienie dystroficzne można zdiagnozować również za pomocą badania histologicznego, podczas którego pobiera się 25–50 mieszków włosowych. Wynik powyżej 15% w fazie telogenu może wskazywać na łysienie anagenowe.
Łysienie anagenowe — przyczyny
Łysienie anagenowe związane jest z uszkodzeniem mieszków włosowych w fazie wzrostu. Najczęstszą przyczyną łysienia dystroficznego są silne substancje podawane podczas chemioterapii pacjentom z nowotworem. Na uszkodzenie mieszków włosowych wpływają preparaty hamujące mitozę, środki alkilowe i antykataboliczne. Substancje stosowane w leczeniu nowotworów, które powodują osłabienie włosów w fazie anagenu, a w efekcie ich wypadanie to: doksorubicyna, cyklosporyna, cyklofosfamidu, bleomycyna, kolchicyna, daunorubicyna, daktynomycyna, fluorouracyl, allopurynol, metotreksat, nitrosourea, a także takie związki jak: bizmut, tal, arsen, bór, ołów, złoto. Do łysienia dystroficznego przyczynia się również radioterapia, stosowana w leczeniu niektórych typów nowotworów. Uszkodzenie mieszków włosowych w fazie anagenu może być również związane z nadciśnieniem tętniczym lub z bardzo silnym urazem psychicznym.
Łysienie anagenowe — leczenie
Łysienie anagenowe najczęściej nie powoduje trwałej utraty włosów. Odrastanie włosów następuje po wyeliminowaniu czynnika szkodliwego. Dla wielu osób nadmierne wypadanie włosów jest powodem zaniżonej samooceny, a dla pacjentów z chorobami nowotworowymi dodatkowym czynnikiem stresogennym. W leczeniu łysienia dystroficznego bardzo ważna jest diagnoza oraz dopasowanie odpowiedniej terapii, najczęściej nie jest konieczne stosowanie dodatkowych preparatów, zwłaszcza w przypadku chorób nowotworowych. Zakończenie chemioterapii i radioterapii wpływa na regenerację mieszków włosowych i ponowny wzrost włosów. Eliminacja szkodliwego czynnika zazwyczaj jest najskuteczniejszą metodą leczenia łysienia anagenowego. W niektórych przypadkach konieczne może być stosowanie preparatu zawierającego minoksydyl, który wpływa na przyspieszenie wzrostu włosów. Łysienie anagenowe zazwyczaj nie powoduje trwałej utraty włosów, co z pewnością pomaga przetrwać trudny etap odrastania włosów po wyeliminowaniu czynnika szkodliwego.