Wazektomia

Wazektomia — na czym polega?

Wazek­to­mia to zabieg, który zapew­nia stałą formę anty­kon­cep­cji dla mężczyzn. Proce­du­ra pole­ga na obustron­nym zablo­ko­wa­niu lub prze­cię­ciu nasie­nio­wo­dów w celu unie­moż­li­wie­nia trans­por­tu plem­ni­ków z nają­drzy do nasie­nia, co elimi­nu­je możli­wość zapłod­nie­nia komór­ki jajo­wej. Podczas zabie­gu skóra mosz­ny jest prze­ci­na­na (Total Vasec­to­my) lub rozwar­stwia­na przy pomo­cy specjal­ne­go narzę­dzia (wazek­to­mia bez skal­pe­la WBS). Następ­nie loka­li­zo­wa­ny jest nasie­nio­wód i usuwa­ny jego frag­ment. Klasycz­ne wyko­na­nie wazek­to­mii kończy złącze­nie (podwią­za­nie) końców nasie­nio­wo­du przy pomo­cy klip­sów, podwią­zek lub szwów, co stwa­rza dla plem­ni­ków skutecz­ną bloka­dę w prze­miesz­cza­niu się.

Po prze­pro­wa­dze­niu wazek­to­mii, mężczy­zna nadal wydzie­la nasie­nie podczas ejaku­la­tu, ale nie zawie­ra ono plem­ni­ków. Jądra nie prze­sta­ją produ­ko­wać plem­ni­ków, jednak są one natu­ral­nie wchła­nia­ne przez orga­nizm. Po wazek­to­mii obję­tość wytry­sku zmniej­sza się o ok. 1–2%, ale zabieg nie wpły­wa na gospo­dar­kę hormo­nal­ną ani spraw­ność seksu­al­ną pacjenta.

Czy wazektomia jest odwracalna?

Wazek­to­mia jest zazwy­czaj trak­to­wa­na jako trwa­ła forma anty­kon­cep­cji, jednak istnie­ją tech­ni­ki odwra­ca­nia proce­du­ry w pewnych przy­pad­kach. Odwró­ce­nie wazek­to­mii nazy­wa się rewer­sją wazek­to­mii i pole­ga na ponow­nym udroż­nie­niu nasie­nio­wo­dów. Powo­dze­nie tej proce­du­ry zmniej­sza się wraz z czasem, jaki upły­nął od prze­pro­wa­dzo­ne­go zabie­gu wazek­to­mii. Najlep­sze wyni­ki w tym zakre­sie można osią­gnąć w prze­cią­gu 3–5 lat, zaś bardzo słabe po 10–15 latach od wyko­na­nej wazektomii.

Ile kosztuje wazektomia?

Kosz­ty wazek­to­mii mogą znaczą­co się różnić w zależ­no­ści od regio­nu, kraju, rodza­ju placów­ki medycz­nej oraz innych czyn­ni­ków. W naszej klini­ce w Łodzi wazek­to­mia kosz­tu­je już od 2200 zł. Biorąc pod uwagę kosz­ty, które przy trady­cyj­nych meto­dach anty­kon­cep­cji nale­ży pono­sić w każdym miesią­cu, jest to inwe­sty­cja, która może zwró­cić się w stosun­ko­wo krót­kim czasie.

Czy wazektomia jest legalna?

Tak, wazek­to­mia jest legal­nym, medycz­nym zabie­giem prze­pro­wa­dza­nym w celach anty­kon­cep­cyj­nych w więk­szo­ści krajów na świe­cie. Proce­du­ra wazek­to­mii jest powszech­nie akcep­to­wa­na i dostęp­na w placów­kach medycz­nych w krajach, takich jak Polska.

Wątpli­wo­ści może wzbu­dzać Art. 156 §1 Kodek­su Karne­go, którym mówi: „Kto powo­du­je cięż­ki uszczer­bek na zdro­wiu w posta­ci pozba­wie­nia czło­wie­ka wzro­ku, słuchu, mowy, zdol­no­ści płodze­nia […] podle­ga karze pozba­wie­nia wolno­ści od roku do lat 10.” Po apelu wysto­so­wa­nym w 2021 roku przez Prezy­dium Naczel­nej Rady Lekar­skiej, w celu uregu­lo­wa­nia sytu­acji praw­nej doty­czą­cej pozba­wia­nia płod­no­ści mężczyzn na ich wnio­sek i za ich własną zgodą, wazek­to­mię uzna­je się za legal­ną m.in. ze wzglę­du na fakt, że jest to odwra­cal­na meto­da antykoncepcyjna.

Dla kogo jest wazektomia?

Wazek­to­mia jest zale­ca­na mężczy­znom, którzy są pewni, że nie chcą posia­dać potom­stwa lub którym wystar­cza aktu­al­na ilość dzie­ci. Jest to decy­zja, która powin­na być podję­ta po dokład­nym rozwa­że­niu i, jeśli zacho­dzi taka potrze­ba, po konsul­ta­cji z part­ner­ką. Mężczyź­ni decy­du­ją­cy się na wazek­to­mię doce­nia­ją jej trwa­łość i brak koniecz­no­ści pamię­ta­nia o codzien­nej anty­kon­cep­cji. Jest to też dosko­na­ła alter­na­ty­wa dla anty­kon­cep­cji hormo­nal­nej stoso­wa­nej przez ich part­ner­ki. Wazek­to­mia nie chro­ni przed choro­ba­mi prze­no­szo­ny­mi drogą płcio­wą, dlate­go przy częstej zmia­nie part­ne­rek seksu­al­nych niezbęd­ne może okazać się dalsze stoso­wa­nie pozo­sta­łych metod męskiej antykoncepcji.

Jak prze­bie­ga zabieg?

Zabieg wyko­nu­je się w warun­kach ambu­la­to­ryj­nych i zazwy­czaj trwa około 20–30 minut. Proce­du­ra prze­pro­wa­dza­na jest w znie­czu­le­niu miej­sco­wym, co mini­ma­li­zu­je dyskom­fort. Bezpo­śred­nio po zabie­gu można wrócić do domu — hospi­ta­li­za­cja lub dłuż­szy pobyt w klini­ce nie jest koniecz­ny. Więk­szość mężczyzn może wrócić do swoich normal­nych aktyw­no­ści w ciągu kilku dni po zabie­gu, a pełna rekon­wa­le­scen­cja zajmu­je zwykle mniej niż tydzień.

Po zabie­gu

Po wazek­to­mii zale­ca się ogra­ni­cze­nie aktyw­no­ści fizycz­nej na krót­ki okres, aby umoż­li­wić proces goje­nia. Już po około 1–2 dniach można powró­cić do pracy o charak­te­rze niefi­zycz­nym, zaś po kolej­nych 4–5 dniach co codzien­nej aktyw­no­ści. Maksy­mal­ny czas rekon­wa­le­scen­cji to nato­miast 10 dni. Po zabie­gu mogą wystą­pić u pacjen­ta pewne dole­gli­wo­ści bólo­we, jednak w więk­szo­ści przy­pad­ków można je bez proble­mu zniwe­lo­wać przy pomo­cy dostęp­nych bez recep­ty środ­ków prze­ciw­bó­lo­wych. Mimo że skutecz­ność wazek­to­mii jest bardzo wyso­ka, ważne jest wyko­na­nie bada­nia nasie­nia po kilku miesią­cach, aby upew­nić się, że ejaku­lat jest wolny od plem­ni­ków. Przyj­mu­je się się jednak, że po około 20–25 wytry­skach w ejaku­la­cie nie ma już plemników.

Bezpie­czeń­stwo i skuteczność

Wazek­to­mia jest uzna­wa­na za jedną z najbez­piecz­niej­szych proce­dur anty­kon­cep­cyj­nych. Ryzy­ko powi­kłań i nega­tyw­nych skut­ków ubocz­nych po wazek­to­mii jest mini­mal­ne, a satys­fak­cja pacjen­tów jest wyso­ka. Jest to trwa­ła forma anty­kon­cep­cji, jednak w niektó­rych przy­pad­kach możli­we jest jej odwró­ce­nie przez specja­li­stycz­ną proce­du­rę chirur­gicz­ną. Istnie­je tylko niewiel­kie praw­do­po­do­bień­stwo samo­ist­nej reka­na­li­za­cji nasie­nio­wo­dów, czego skut­kiem jest ponow­ne poja­wie­nie się plem­ni­ków w nasieniu.